Lastik Ebatlarındaki Harfler Ne Anlama Gelir?

Araçların olmazsa olmaz parçası olan lastikler, aracın hareket etmesini sağlaması yanı sıra birçok daha önemli görevi de vardır. Bunlar;

• Fren yapıldığında ve virajlarda motorun gücünü yola aktarmak
• İklim şartları ve yol durumuna bakmaksızın aracı güvenli şekilde yönlendirmek
• Yolcuların ve araç sürücüsünün konforunu sağlamak
• Aracın uzun süre kullanılmasını sağlamak için yollardaki pürüzlerin etkisini azaltmaktır.

Görüldüğü gibi lastikler araç ve araç sürücüsünün güvenliği için son derece önemlidir. Bu yüzden özellikle araç sahiplerinin ve sürücülerin lastikleri yakından tanıması ve lastiğe dair tüm detayları bilmesi faydalı olur. 

Lastik hakkında bilinmesi gereken önemli detaylardan bir tanesi de lastik ebatlarındaki harflerin ne anlama geldiğidir. Çünkü lastikte bulunan harf, rakam ve işaret gibi kombinasyonlar lastik hakkında birçok açıdan bilgi sahibi olmamıza yardımcı olur.

Lastik ebatları ile jant ölçülerinin uyumlu olması, lastiklerin ideal şekilde performans kazanmasında etkilidir. Uyumsuzluk söz konusu olduğunda güvenli sürüş olumsuz şekilde etkilenebilir. Lastik ebatlarındaki harfler ne anlama gelir, rakamlar bize neyi anlatır sorularının cevaplarını öğrenmek için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.   

Lastik Üzerindeki Rakamların Anlamı

Lastik yanağında gözle rahat bir şekilde görülen rakamlar hemen hemen herkesin dikkatini çekmiştir. Bu rakamların ne anlama geldiğini veya neyi ifade ettiğini düşündünüz mü? Farklı lastik boyutlarının bulunduğu göz önünde bulundurulursa bu rakamları lastik boyutlarını ifade etmek için kullanıldığı tahmin edilebilir. 

Lastik boyutu, araçların özelliklerine göre değişiklik gösterir. Bu yüzden lastik satın alırken lastik boyutunun uygun ölçülerde olması önemlidir. Lastik üzerinde yer alan rakamların her birinin neyi ifade ettiğini daha iyi öğrenmek için üzerinde 175/75 R 20 92 T kombinasyonu bulunan bir lastik olduğunu varsayalım. Bu kombinasyona göre lastikte bulunan rakamların anlamı aşağıdaki gibidir:

• 175: Lastiğin taban genişliğini ifade eder. Milimetre olarak okunur.
• 75: Lastiklerin yanak genişliğinin taban genişliğine oranının % şeklindeki ifadesidir. 
• 20: Lastiğin iç çapını yani jant ölçüsünü ifade eder. Ölçü birimi olarak inç kullanılır.
• 92: Lastiğin üzerindeki yük endeksini ifade eder. 

Lastik Üzerindeki Harflerin Anlamı

Rakamlar gibi lastik üzerinde bulunan işaretler de önemli detayları ifade etmek için kullanılır. Lastik üzerinde bulunan harfleri inceleyerek lastik hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz. Lastik üzerindeki işaretlerin anlamı aşağıdaki gibidir. 

• TL: Tubeless veya dubleks olarak bilinen TL harfleri, lastiği kullanmak için bir iç lastiğe gereksinim duyulmadığını ifade eder. İç lastikli olarak da tanımlanabilir. 
• TT: Tube -Type anlamına gelen TT harfleri, lastiği kullanmak için lastiğe bir iç şambrel takılması gerektiğini ifade eder. 
• RF: Rain Force olarak ifade edilen RF harfleri lastiğin güçlendirilmiş olduğunu gösterir.
• XL: lastiğin boyutlarına göre normalin üzerinde yük kapasitesine sahip olduğunu ifade eder. 
• P: Binek araç lastiği olduğunu ifade eder.
• LT: Kamyonet kullanımına uygun lastik olduğunu ifade eder.
• C: Ticari araç van lastiği olduğunu ifade eder. 
• J, K, L, M, N, P harfleri lastiğin maksimum hızını ifade etmek için kullanılır. 

İç lastiksiz lastikler, iç lastikli lastik modellerine göre daha hafiftir. Bu sayede daha fazla yakıt tasarrufu sağlar. 

Lastikte yukarıdaki harflere ek olarak R, T ve V harfi de bulunur. Lastikte R harfi, lastiğin telli (radial) olduğunu ifade eder. T işareti ise lastiklerin yedek lastik olduğunu gösterir. Lastikte bulunan V harfi ise lastiğin hız sınıfını ifade etmek için kullanılır. Lastik satın alırken lastik üzerindeki işaretlere, harflere ve rakamlara dikkat etmek önemlidir. 

Hız sınıfları ve lastiklerin çıkabilecekleri maksimum hızlar (km/saat) nelerdir?

Lastik üzerinde bulunan önemli bilgilerden biri de lastiğin hız sınırıdır. Harf ile ifade edilen ve söz konusu lastiğin maksimum hızını belirten bu bilgi, ideal lastiğin seçilmesini kolaylaştırır. Lastikte hız sınırını belirtmek için kullanılan harfler ve hız sınırlarını aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz.  

Lastiğin Üretim Yılı Nasıl Anlaşılır?

Günlük yaşamın bir parçası olarak kullandığımız hemen hemen her şeyin bir üretim tarihi bir de son kullanma tarihi vardır. Bu durum lastik için de geçerlidir. Çünkü lastiğin bir raf ömrü bir de kullanım ömrü vardır. Lastiğin raf ömrü 10 yıldır. Bu 10 yıl içerisinde lastik hiç kullanılmadan bekletilse bile 10 yılın sonunda lastiğin kullanılmaması gerekir. “Raf ömrü” ifadesi ile anlatılmak istenen budur. Lastiğin bir de kullanım ömrü vardır. Bu süre lastiğin kullanımına göre değişir. Lastiğin kullanım ömrünü lastik diş derinliği belirler. Lastik kullanım ömrü yasal olarak düzenlenmiştir. Buna göre lastik diş derinliği 1,6 mm’ye inene kadar lastik kullanılabilir. 

Genel olarak kullandığımız ürünlerden yola çıkarak lastik üzerinde bir son kullanma tarihi görmeyi bekleriz. Ancak lastikte son kullanma tarihi değil, lastiğin üretim yılı belirtilir. Lastiğin üretim yılı 4 haneli rakam ile ifade edilir. Örneğin; 4719 kombinasyonu bize lastiğin tam olarak ne zaman üretildiğini gösterir. Son 2 rakam üretim yılını ifade eder. Buna göre lastik 2019 yılında üretilmiştir. İlk 2 rakam ise lastiğin yılın kaçıncı haftasında üretildiğini gösterir. Örneğimize göre lastik 47. haftada üretilmiş olduğu için üretim tarihi 2019 yılının 47. haftası, yani 21 - 27 Kasım 2019’dur. 

Lastik satın alırken üretim tarihine dikkat edilmesi gerekir. Yine örnek tarihten ilerleyecek olursak; üretim tarihi Kasım 2019 olan bir lastik raf ömrünün 4 yılını geride bırakmıştır. Bu lastiği satın aldıktan sonra sadece 6 yıl kullanmamız gerekir. Bu durumda bu lastiğin alınmaması tavsiye edilir. Çünkü lastik, sürüş konforunu ve sürüş güvenliğini sağlayan ekipmanlardan biridir. Yeni tarihli lastik almak her bakımdan daha faydalı olur. 

Lastik Ölçüleri Neden Önemlidir?

Lastiklerin üretilmesi sırasında çok çeşitli  testler yapılır. Bu testlerin amacı lastikten maksimum seviyede verim alınabilmesini sağlamaktır. Lastik ölçüleri, aracın performansı ile doğrudan ilişkilidir. Bu yüzden araçlar için üretici firmanın önerdiği ölçülerde lastik kullanmak önemlidir. 

Lastik ölçüsü, aracın yakıt tüketimini etkiler. Örneğin; lastiğin önerilen ölçülerden büyük olması kuru hava koşullarında lastik yol tutuşunun artmasına neden olur. Bu durumda yol ile temas arttığı için sürtünme yüzeyi de artar. Sonuç olarak, performans düşer, yakıt tüketimi artar. Önerilen lastik ölçülerinin dışında lastik kullanmak yakıt ve performans dışında aşağıdaki durumların meydana gelmesine de neden olur:

• Motora daha fazla yük biner
• Araç TÜVTÜRK ya da Pilot Garage muayenesinden geçmez
• Virajlarda araç savrulur
• Herhangi bir trafik kazasının meydana gelmesi durumunda sürücü kusurlu bulunur. 

Doğru Lastik Seçimi Nasıl Yapılır?

Lastik alımı söz konusu olduğunda genellikle bütçeye göre hareket edilir. Ancak bir araca doğru lastikleri satın almak için lastiğin teknik detaylarına dikkat edilmesi gerekir. Doğru lastik seçimi yapmak için aşağıdaki detaylara dikkat edilmesi faydalı olur:

• Lastik yanağında bulunan işaretlerin ve harf rakam kombinasyonlarının incelenmesi gerekir. Bu kombinasyonların araç modeli ile uyumlu olması önemlidir.
• Lastik, mevsim koşullarına, arazi veya şehir koşullarına uygun olmalıdır. Örneğin; hava sıcaklığı ortalama 7 derece ve üzeri olan şehirler için 4 mevsim kullanılabilen lastikler önerilir. Ancak soğuk havaları hâkim olduğu şehirler için kış lastiği önerilir. 
• Lastiğin yakıt verimliliğine dikkat etmek gerekir. Lastik verimliliği A - G harfleri ile ifade edilir. Lastik üzerinde bulunan G harfi, lastiğin düşük verimli olduğunu belirtir. 
• Lastik, araç yük sınıfına uygun özelliklerde olmalıdır. Lastiğin yük değerini kontrol etmek ve hız indeksini dikkat almak gerekir. 

Lastik Boyutu Nasıl Hesaplanır?

Lastik boyutunun nasıl hesaplandığını göstermek için yukarıda örnek olarak verdiğimiz kombinasyonu kullanabiliriz. 175/75 R 20 92 T kombinasyonu lastiğin yan tarafında yer alır. Buna göre lastiğin yer ile temas eden kısmı 175 milimetredir. 75 ise lastiğin yer ile temas eden kısmı ile jant arasında kalan ölçüyü ifade eder. 175 milimetrenin %75’i anlamına gelir. 20 rakamı lastiğin jant çapını gösterir. Örnek kombinasyondaki lastiğin jant çapı 20 inçtir. 

Aslında araca ideal lastiği satın almak için lastik boyutunu hesaplamaya gerek yoktur. Araç kullanıcı el kitabında tavsiye edilen değerleri lastik yanağında bulunan değerler ile karşılaştırmak yeterlidir. 

Lastik Ölçülerinin Anlamını Bilmek Şart mı?

Lastik seçimi sırasında lastiklerin ölçülerinin anlamının bilinmesi önemlidir. Bu sayede aracınız için doğru lastiği seçmeniz kolaylaşır. Lastik alışverişi veya değişimini siz yapmıyorsanız bile aracınıza doğru lastiğin takıldığından emin olmak için kontrol etmenize yardımcı olur. Doğru lastik, sürüş güvenliği sağlarken yakıt tüketimini de azaltır. Ayrıca motorun ömrünü uzatır ve aracın da performansını artırır. 

Arabanın Lastik Ebatları Değiştirilebilir mi?

Mekanik bakımdan araca farklı lastik ebatları takılması mümkündür. Ancak lastik ebatlarını değiştirmek teknik açıdan zararlı sonuçlar doğurur. Bu sebeple de lastik ebatlarının değiştirilmesi hiç önerilmez. 

Lastik ve Jant Boyutları Neden Standart Ölçülerde Sınıflandırılır?

Lastik ölçülerine göre lastiğin dinamikleri değişiklik gösterir. Üretim sırasında bütün dinamikler test sonuçlarına göre belirlenir. Bu yüzden milimetrik farkların büyük önemi vardır. Kritik dezavantajlar milimetrik farklar nedeniyle ortaya çıkabilir. Sürüş güvenliğini sağlamak için dünya genelinde belirli ölçütler dikkate alınır ve buna göre standart değerler belirlenir. Lastik ve jant boyutlarının standart ölçülerde sınıflandırılmasının temel amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir: 

• Piyasada bulunan bütün araçlara hitap etmek
• Benzer niteliklere sahip olan lastik sayısını sınırlandırmak
• Lastiklerin kullanım ömrünü belirlemek

Lastik tipine göre son kullanma tarihi ve değişim zamanının bilinmesi sürüş performansını arttırmaya yardımcı olur. Bu yüzden lastik hakkında detaylı bilgilere sahip olmak faydalıdır.