Lastiğin Ömrü Kaç Yıldır, Ne Zaman Değiştirilir?

Lastik, aracın yer ile temasını sağlayan en önemli araç ekipmanlarından biridir. Tüm yükü taşıyan lastikler, yol tutuşunda önemli bir role sahiptir. Kullanıcı alışkanlıklarına ve dış faktörlere bağlı olarak zaman içerisinde aşınır ve değiştirilmesi gerekir. Bu yüzden lastiklerin de bir kullanım ömrü vardır. 

Lastiğin raf ömrü 10 yıldır. Kullanılmış olsun ya da olmasın üretim tarihinin üzerinden 10 yıl geçmiş olan lastikler raf ömrünü tamamladığı için değiştirilmesi tavsiye edilir. Raf ömrü dışında lastiğin kullanım süresinin de dikkate alınması gerekir. Aracın kullanıldığı çevre ve yol koşulları ile araç ağırlığına bağlı olarak ortalama 5 yıl içerisinde veya 50 bin kilometrede lastik kullanım ömrünü tamamlar. Bu yüzden yeni lastiğin takılmasından 5 yıl sonra kontrol edilmesi ve gerekli ise değiştirilmesi önemlidir.  

Yasal Lastik Ömrü Kaç Yıldır?

Kullanım ömrünü tamamlamış olan lastik, trafikte güvenliği riske atabilir. Bu nedenle raf ömrü ve kullanım ömrünün yanı sıra bir de yasal lastik ömrü vardır. Yasal lastik ömrü, yıl veya kilometre bazında belirlenmez. Lastiğin dış tarafında bulunan ve gözle görülen diş derinliğine göre belirlenir. Lastik diş derinliği 1,6 mm’ye inene kadar yasal olarak kullanılabilir. Lastik üreten bazı firmalar, lastik diş derinliği 3 mm’ ye indiğinde lastiğin değiştirilmesini tavsiye ediyor. Ancak günümüzdeki teknoloji sayesinde diş derinliği yasal sınıra inene dek kullanılabilen lastik çeşitleri üretiliyor.  

Lastik Değişim Zamanının Geldiği Nasıl Anlaşılır?

Lastik değişim zamanının geldiğini anlamak için çok detaylı incelemeler yapmaya gerek yoktur. Birkaç noktayı kontrol ederek lastiğin değişip değişmemesi gerektiğini anlayabilirsiniz. Lastik değişim zamanının geldiğini belirten göstergeler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Lastiğin sırtı, yasal derinliğin seviyesinden daha fazla aşınmış görünüyorsa,
2. Lastik yanağı aşınmış ya da hasar görmüşse,
3. Lastiğin sırtında 6 mm ve daha fazla büyüklükte bir delik oluşmuşsa,
4. Lastiğin topuğu (lastiğin tekerlek üzerine oturan kenarı), deforme olmuş ya da hasar görmüşse, lastik mutlaka değiştirilmelidir. 

Yukarıda sıralanan göstergeler lastikte açık bir şekilde görünüyorsa lastik raf ömrünü tamamlamamış olsa bile lastiği değiştirmek gerekir. Aksi halde trafikte güvenli sürüş sağlanamayabilir. TÜVTÜRK ya da Pilot Garage tarafından gerçekleştirilen araç muayenelerinde lastiklerin özellikle yanak kısmı ve diş derinliği incelenir.

Lastiğin belirlenen koşulları sağlamaması durumunda araç muayeneden geçemez. Hem trafikte hem de muayenede sorun yaşamamak için otomobil lastiklerinin ayda bir defa kontrol edilmesi faydalıdır. Uzun yolculuklara çıkmadan önce de lastik kontrolü yapmak seyahatin problemsiz tamamlanmasını sağlar.  

Lastiğin yıprandığını ve değişmesi gerektiğini araç sürerken de anlayabilirsiniz. Yıpranmış lastik, sarsıntılı sürüşe nenden olur. Sarsıntı veya titreşim fark edildiğinde hızı düşürüp aracı güvenli bir şekilde yol kenarına park etmek gerekir. Daha sonra araçtan inerek lastikleri kontrol edebilirsiniz. Hasar gören ve yolculuğu tehlikeye atacak bir lastik varsa havasını boşalttıktan sonra yedek lastik ile değiştirebilirsiniz. Gözle görülür bir hasar yoksa ve sarsıntının sebebini tespit edemiyorsanız detaylı bir muayene için aracı dikkatli bir şekilde lastik bayisine götürmeniz faydalı olur. 

Oto Lastiğin Raf Ömrü Ne Kadardır?

Oto lastiğin raf ömrü 10 senedir. Bu süre içerisinde lastik hiç kullanılmadan bekletilse bile 10 yıl geçince lastik kullanılmamalıdır. Çünkü lastiğin üretildiği malzemeler 10 yıldan sonra deforme olmaya başlar. Lastiğin üretiminde, sentetik kauçuk, doğal kauçuk, yağ ve karbon karası gibi malzemeler kullanılır. 

Kauçuk bileşenleri lastiğin toplam ağırlığının %80’ini oluşturur. Geri kalan %20 içerisinde güçlendirici malzemeler bulunur. Lastik üretiminde 30’a yakın farklı bileşen kullanılır. Son kullanıcıya ulaşana dek lastik birçok testlerden geçirilir. Aşındırıcı faktörlere fazla maruz kalmayan lastikler 10 yıl boyunca kullanılabilir. Lastiğin üretim tarihini öğrenmek için lastik yanağında bulunan DOT numarasına bakılabilir. 

Araç Lastiğinin Ömrünü Belirleyen Faktörler Nelerdir?

Araç lastiğinin ömrünü belirleyen birden fazla faktör bulunur. Bu faktörler lastiğin daha uzun süre veya daha kısa süre kullanılmasında etkilidir. Araç lastiğinin ömrünü belirleyen faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir: 

Lastik yaşı

Üretim tarihi 5 yıldan fazla olan ve aktif olarak kullanılan lastiklerin aşınma oranı yeni lastiklerden daha fazladır. 5 yıllık lastikler yeni lastiklerden daha hızlı bir şekilde yıpranır. 

Bölge koşulları

Aracın aktif olarak kullanıldığı bölgenin yol durumu lastiklerin ömrünü önemli ölçüde etkiler. Bozuk yollar, çukurlu yollar, hız tümsekleri, kaldırım taşları ve asfalt olmayan yollar lastiğin daha çabuk yıpranmasına yol açar.

Araç ağırlığı

Lastikler aracın tüm ağırlığını taşır. Bu yüzden lastiklere binen yük arttıkça lastik yıpranır. 

Lastik tercihi

Mevsim koşullarına uygun lastik kullanmamak lastiklerin daha hızlı yıpranmasına neden olur. Bu yüzden kış aylarında yaz lastiği, yaz aylarında kış lastiği kullanmamaya özen göstermek faydalı olur. 

Lastik basıncı

Lastik basıncı ideal seviyede olmayan lastikler daha hızlı yıpranır. 

Araç kullanım tarzı

Araç kullanırken ani frenlemeler ve ani kalkışlar yapmak lastiğin yıpranmasına yol açar. Ayrıca hızlı araç sürmek de lastiği yıpratır. 

Hatalı kullanım

Araç üreticilerinin önermediği jant ve lastik kombinasyonlarını kullanmak ve önerilenden daha düşük hız ve yük endeksine sahip olan lastikleri kullanmak lastiği yıpratan faktörler arasında yer alır. 

İklim koşulları

Aşırı sıcak havalar, güçlü güneş ışığı, buz, kar ve yağmur gibi iklim koşulları lastiklerin yıpranmasını hızlandırır.

Dış etkenler

Keskin ve çivi gibi delici cisimler ve engeller lastiklere hasar verir. 

Kimyasal maddeler

Yağ ve gres yağı gibi kimyasal maddeler lastiklerin deforme olmasına neden olur. 

Araç Lastiği Ömrü Nasıl Uzatılır?

Araç lastiği, diğer birçok madde gibi sıcağa karşı duyarlıdır. Bu yüzden mevsim koşullarına uygun lastik üretilir. Ancak buna rağmen araçların büyük çoğunluğu mevsim koşullarına göre üretilen lastikleri tercih etmiyor. Bu durum lastiğin kullanım ömrünü azaltırken, risklere de neden oluyor. Mevsim geçişlerinde lastik değişimi yapmamak lastiğin ömrünü kısaltan en önemli faktörler arasındadır. Bu yüzden mevsim koşullarına göre lastik değiştirmek lastiğin ömrünün uzatılmasında tahmin edilenden daha etkilidir. 

Lastik basıncını dengede tutmak, lastiğin ömrünün uzatılması için dikkat edilmesi gereken önemli bir detaydır. Düşük basınçlı lastikler, yola ideal bir şekilde tutunamadığı için yanlarda aşınma meydana gelir. Yüksek basınçlı lastiklerde ise aşınma, ortada meydana gelir. Bu durumu kontrol altında tutmak için periyodik basınç kontrolü yapılması faydalı olur. 

Ara sokaklar, ana yollara göre daha bozuk ve çukurludur. Bozuk yollar ve çukurlar lastiği yıprattığı için ana yolların tercih edilmesi lastik ömrünün uzatılmasında etkilidir. 

Araca uygun lastikler kullanmak, lastiğin çabuk yıpranmasını engeller. Bu yüzden üretici firmanın tavsiye ettiği süspansiyonların ve lastik ölçülerinin kullanılması faydalıdır. 

Temizlik ve özellikle kozmetik amaçlı kullanılan ürünler lastiğin deforme olmasına neden olur. Bu tarz ürünleri mümkün olduğu kadar az veya hiç kullanmamak faydalı olur. 

Güvenilir markaların lastikleri daha kalitelidir. Uzun süre ve sorunsuz lastik kullanmak için bilinen ve güvenilirliği kanıtlanmış olan markaların lastiklerini tercih etmek faydalıdır. 

Lastik Kullanım Ömrünün Bittiği Nasıl Anlaşılır?

Lastiğin kullanım ömrünün bitip bitmediğini öğrenmek için uzman servislerde detaylı bir şekilde kontrol edilmesi önemlidir. Özellikle 5 yılını doldurmuş olan lastiklerin diş derinliği, fiziksel yapısı, fren performansı, aşınma durumu ve yol tutuşu kontrol edilerek kullanılabilirliği anlaşılabilir.